W niepewnych czasach i wobec nasilającego się kryzysu gospodarczego coraz więcej przedsiębiorców prowadzących firmy w formie spółki jawnej decyduje się na likwidację bądź przekształcenie działalności. Wpływa na to niewątpliwie charakter spółki jawnej. Jest to bowiem rodzaj spółki w którym wspólnicy odpowiadają własnym majątkiem za zobowiązania spółki. Likwidacja spółki jawnej i jej procedura będzie tematem dzisiejszego artykułu.
W artykule objaśnię Państwu, procedurę likwidacji spółki zainicjowaną na skutek uchwały wspólników. Jest to bowiem modelowy i najczęściej stosowany sposób na likwidację spółki jawnej. Należy jednak wiedzieć, iż spółka jawna może zostać rozwiązana także w innych przypadkach. Po pierwsze spółka jako podmiot prawa gospodarczego posiada zdolność upadłościową. W przypadku zaistnienia w spółce stanu niewypłacalności, wspólnicy mogą złożyć w jej imieniu wniosek upadłościowy.
Po przeprowadzeniu procedury upadłościowej, sąd wykreśla upadłą spółkę jawną z rejestru przedsiębiorców. Po drugie, spółka jawna może utracić byt prawny na skutek jej rozwiązania przez sąd. Może stać się tak gdy spółka nie wypełnia ciążących na niej obowiązków rejestrowych. Po trzecie wreszcie, spółka jawna zakończy swoją działalność jeżeli wspólnicy podejmą decyzję o jej przekształceniu w inny podmiot.
Rozwiązanie spółki jawnej w postępowaniu likwidacyjnym
1 KROK – Otwarcie likwidacji spółki jawnej
2 KROK – Zawiadomienie sądu o otwarciu likwidacji spółki jawnej
3 KROK – Przeprowadzenie likwidacji spółki jawnej i rozliczenia wspólników
4 KROK – Wykreślenie spółki jawnej z rejestru
1. Likwidacja spółki jawnej – otwarcie likwidacji
Decyzja o podjęciu likwidacji spółki jawnej należy do jej wspólników. Otwarcia likwidacji spółki jawnej dokonuje się na skutek podjęcia uchwały przez wspólników. Uchwała powinna określać powody jej podjęcia. Najczęściej jest to wyczerpanie się majątku spółki lub brak możliwości porozumienia się przez wspólników. Szczegółowe zasady podejmowania takiej uchwały winna regulować umowa spółki. Jeśli umowa spółki nie zawiera szczególnych uwarunkowań w tym zakresie, uchwała o likwidacji spółki jawnej powinna być jednomyślna.
Uchwała o likwidacji spółki jawnej powinna być sporządzona w zwykłej formie pisemnej. Jeżeli spółka została zarejestrowana internetowo za pomocą formularza, uchwałę o likwidacji wspólnicy mogą podjąć także w formie elektronicznej.
Wspólnicy w uchwale likwidacyjnej powinni także dokonać wyboru osoby likwidatora. Likwidator będzie pełnić funkcję reprezentanta spółki jawnej w okresie jej likwidacji. Może być nim jeden wspólnik, wszyscy lub osoba niezwiązana ze spółką. To na likwidatorze będzie ciążył obowiązek przeprowadzenia procesu likwidacyjnego. Do jego głównych zadań należeć będzie zakończenie bieżącej działalności spółki. Powinien doprowadzić on do zakończenia stosunków pracy, upłynnić majątek spółki a następnie dokonać spłaty ewentualnych wierzycieli spółki.
W uchwale likwidacyjnej wspólnicy powinni również wskazać osobę, która stanie się przechowawcą ksiąg i dokumentów po zlikwidowanej spółce.
2. likwidacja spółki jawnej – Zawiadomienie sądu o otwarciu likwidacji
Obowiązkiem likwidatora jest zawiadomienie sądu rejestrowego o rozpoczęciu likwidacji spółki jawnej. Obecnie wniosek o otwarcie likwidacji składa się wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych.
Przed złożeniem wniosku, likwidator wraz z księgowym powinien przygotować bilans otwarcia likwidacji. Bilans ten będzie jednym z załączników do sądu rejestrowego. W zgłoszeniu do sądu, likwidator oznaczają zmianę nazwy spółki. Od chwili podjęcia uchwały o likwidacji, spółka musi zawierać w
nazwie oznaczenie „w likwidacji”. Likwidator musi zatem dokonać odpowiedniej zmiany formularzy spółki, strony internetowej, pieczęci oraz oznaczeń na dokumentach.
Do zawiadomienia likwidatorzy muszą dołączyć wezwanie wierzycieli do zgłaszania wierzytelności. Obowiązkiem likwidatorów jest bowiem powiadomienie wszystkich wierzycieli spółki o rozwiązaniu spółki. Likwidatorzy na odrębnym zgłoszeniu muszą powiadomić również o likwidacji urząd skarbowy.
3. Przeprowadzenie likwidacji i rozliczenia wspólników
Głównym obowiązkiem likwidatora jest jak wspomniałem zakończenie działalności spółki. Likwidator powinni zatem podjąć próbę wyegzekwowania wierzytelności spółki. Powinien również spłacić długi spółki oraz dokonać sprzedaży majątku. W okresie trwania likwidacji, spółka nie powinna prowadzić nowych aktywności gospodarczych a jej całe działanie powinno zostać nakierowane na zakończenie działalności.
W okresie likwidacji powinny zostać uregulowane wszelkie zadłużenia posiadane przez spółkę. Jeżeli po spłacie wierzycieli pozostanie majątek, to podlega on podziałowi stosownie do postanowień umowy spółki. Jeśli umowa spółki nie zawiera postanowień w tym temacie, pozostały majątek dzieli się stosownie do udziałów. Wspólnicy mogą dowolnie ustalić sposób podziału aktywów pozostałych po spłacie wierzycieli. Najczęściej wspólnicy decydują się na następujący wariant rozliczeń:
– wypłata udziałów w przeliczeniu na kapitał
– podział zysku pozostałego po spłaceniu udziałów
– zwrot rzeczy wniesionych przez wspólników na cele działalności spółki jawnej.
Może zdarzyć się również sytuacja w której to majątek spółki nie pokryje jej zobowiązań. Jeżeli pozostały majątek spółki nie wystarczy na spłatę długów, pasywa powinny również zostać odpowiednio podzielone.
4. Wykreślenie spółki z rejestru
Po podziale majątku, likwidator powinien złożyć wniosek o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców. Również i ten wniosek złożyć obecnie można jedynie w formie elektronicznej. Dopiero z chwilą jego rozpoznania i ostatecznego wykreślenia spółki jawnej z rejestru, ustaje jej byt prawny. Likwidator powinien do wniosku o wykreślenie spółki z rejestru, załączyć uprzednio przygotowane sprawozdanie finansowe oddające stan spółki na dzień zamknięcia likwidacji.
Rozwiązanie spółki jawnej bez postępowania likwidacyjnego
Umowa spółki jawnej może wprowadzić specjalny tryb rozwiązania spółki jawnej. Jeśli umowa na to zezwala wspólnicy spółki jawnej mogą w jednej uchwale uzgodnić wszelkie kwestie związane z likwidacją spółki. W jednomyślnej uchwale, wspólnicy muszą zatem dokonać kwestii związanych ze sposobem zaspokojenia wierzycieli oraz podziału majątku. Rozwiązanie takie sprawdza się zwłaszcza wtedy gdy wspólnicy są zgodni a spółka ma prawidłowo prowadzoną księgowość. W mojej ocenie jest najlepszym sposobem na rozwiązanie spółki jawnej. Jest ono szybsze oraz tańsze. Wspólnicy w uchwale rozwiązującej spółkę jawną muszą jednak określić w jaki sposób będą odpowiadać za ewentualne zobowiązania spółki, które ujawnią się po jej likwidacji.
