zakaz konkurencji
1 Komentarz
Categories: Prawo pracy

Prowadząc działalność gospodarczą zdobywasz unikalną wiedzę na temat skutecznych sposób zarządzania i inwestycji. Twoim celem powinno być zachowanie tej wiedzy. Nie ma problemu jeśli działalność prowadzisz sam. Co jednak zrobić gdy masz pracowników i obawiasz się, że po zapoznaniu się z tajnikami branży postanowią odejść i założyć swój biznes lub wykorzystać unikalną wiedzę u konkurencji? W takiej sytuacji możesz zawrzeć umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy w zamian za stosowne odszkodowanie.

Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy

Czym jest zakaz konkurencji? To obowiązek powstrzymywania się przez pracownika od prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy, jak również od świadczenia pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność konkurencyjną.

Ogólnie ujmując, działalnością konkurencyjną będzie aktywność, która choćby częściowo pokrywa się z zakresem działalności pracodawcy. Przy czym zakres ten może odnosić się zarówno do działalności faktycznie prowadzonej, jak i do działalności zaplanowanej.

zakaz konkurencji

Z kim można zawrzeć umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy?

Umowę o zakazie konkurencji można zawrzeć z pracowaniem. Czy z każdym? To zależy. Przede wszystkim od rodzaju wykonywanej przez niego pracy i informacji, które w związku z wykonywaniem obowiązków otrzymuje.

Kodeks pracy w sposób wyraźny wskazuje, iż umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, można zawrzeć z pracownikiem mającym dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.

Jakie to będą informacje? Odpowiedź na to pytanie przynosi orzecznictwo. Co do zasady im wyższe stanowisko zajmujemy, tym szerszy jest nasz dostęp do szczególnie ważnych informacji pracodawcy.

Przykładowo w jednym z wyroków, Sąd Najwyższy wskazał, że istotną informacją może być wiedza o profilu prowadzonej produkcji lub świadczonych usług oraz zapotrzebowaniu kadrowym i warunkach pracy w podmiocie prowadzącym działalność konkurencyjną. Ponadto mogą być to informacje handlowe, produkcyjne, technologiczne czy inwestycyjne.

Decydując się na zwarcie umowy o pracę z pracownikiem należy zatem ocenić, czy na zajmowanym przez niego stanowisku będzie miał dostęp do szczególnie ważnych informacji. To samo dotyczy awansów.

Ponadto należy ocenić, czy ujawnienie informacji będzie mogło narazić pracodawcę na szkodę. Wówczas należy rozważyć konieczność zawarcia umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy.



Elementy umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy

Prawidłową formą ustanowienia zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy jest dwustronna umowa, zawarta między pracodawcą a pracownikiem. Musi być ona zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Ta sama zasada dotyczy wszelkich zmian wprowadzanych w jej treści.

Co istotne powinna być to odrębna umowa. Postanowień o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie powinno się umieszczać w umowie o pracę. Co istotne, faktycznie jej skutek wywoła dopiero rozwiązanie umowy o pracę.

 Obowiązkowo w umowie powinien znaleźć się:

  1. czas obowiązywania zakazu konkurencji;
  2. wysokość odszkodowania należnego pracownikowi i sposób jego płatności.

Z doświadczenia wiem, że najlepiej zawrzeć umowę z pracownikiem już na początkowym etapie współpracy lub bezpośrednio przy awansie. Pozwoli to w przyszłości uniknąć sytuacji, w której pracownik skuszony lukratywną ofertą konkurencji odmówi jej podpisania.

Zakaz konkurencji – odszkodowanie dla pracownika

     Umowa o zakazie konkurencji będzie wiązać byłego już pracownika przez wskazany w niej okres czasu. W zamian za to, pracownik otrzyma odszkodowanie. Odszkodowanie nie może być niższe niż 25% wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy.

Wedle wyboru, może być wypłacane zarówno w miesięcznych ratach przez cały okres obowiązywania zakazu jak i jednorazowo. Jeśli odszkodowanie wypłacane będzie ratami, terminy płatności powinny być zgodne z terminami wypłaty wynagrodzenia. Wskazanie w umowie innych termonowi płatności nie wpływa jednak na jej ważność.

zakaz konkurencji

      Pracodawca nie wypłaca odszkodowania lub opóźnia się z wypłatą

Zawierając umowę o zakazie konkurencji pracodawca chroni swoje interesy, ale również znacząco ogranicza możliwości podjęcia zatrudnienia przez byłego pracownika. Wobec tego musi rzetelnie wykonywać postanowienia umowy.

Co się stanie jeśli pracodawca w ogóle nie wypłaci odszkodowania albo wypłaci je po terminie?

Konsekwencją naruszenia przez pracodawcę postanowień umowy odnoszących się do odszkodowania jest ustanie obowiązku powstrzymania się od działalności konkurencyjnej. Od tego momentu pracownik może podjąć zatrudnienie lub działalność według swojego wyboru, bez obawy złamania zakazu konkurencji.

Zakaz konkurencji – złamanie zakazu przez pracownika

      Nie tylko pracownik chroniony jest przed niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy o zakazie konkurencji.

W razie złamania przez pracownika wiążącego go zakazu konkurencji, pracodawcy również przysługuje ochrona. Przede wszystkim może on wstrzymać wypłatę odszkodowania (od daty dowiedzenia się o naruszeniu) oraz żądać zwrotu wypłaconego już odszkodowania za czas od dokonanego naruszenia.

Oprócz wskazanych uprawnień pracodawca może również żądać odszkodowania za szkodę jaką poniósł wskutek naruszenia zakazu konkurencji.



1 komentarz

  1. Ciekawie i przejrzyście opisane. Ciekawy blog.

Zostaw komentarz

r.pr. Karol Franczak

Jestem radcą prawnym wpisanym na listę radców prawnych OIRP w Krakowie pod nr KR-3928.

Od wielu lat specjalizuję się w bieżącym doradztwie osobom prywatnym i przedsiębiorcom.

Zapraszam do skorzystania z mojej wiedzy!