Dnia 31 stycznia 2019 r., pracodawca wręczył Pani Kasi wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Termin wypowiedzenia wynosił 3 miesiące i kończył się 30 kwietnia 2019 r. W lutym Pani Kasia dowiedziała się, że jest w ciąży. Co ma zrobić w takiej sytuacji? Czy pracodawca może zwolnić pracownicę w ciąży?
Szczególna ochrona pracownic w ciąży przed wypowiedzeniem
Pracownice w ciąży podlegają szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem stosunku pracy. Najszerszą ochroną objęte są pracownice zatrudnione na umowę o pracę na czas nieokreślony.
Co do zasady, pracodawca nie może zwolnić pracownicy w ciąży. Ale czy zawsze? Niestety nie.
Po pierwsze, trzeba pamiętać, że ochrona przed zwolnieniem nie dotyczy pracownicy, która zatrudniona jest na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca oraz pracującej na umowie o zastępstwo.
Po drugie, pracodawca zawsze może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia z winy pracownika tzw. zwolnienie dyscyplinarne. Nie ma wówczas znaczenia czy pracownica jest w ciąży. Jeżeli u pracodawcy działa organizacja związkowa na zwolnienie dyscyplinarne pracownicy w ciąży, musi zgodzić się związek zawodowy.
Po trzecie pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z pracownicą w ciąży w przypadku upadłości lub likwidacji pracodawcy. O ile kwestia upadłości pracodawcy nie budzi wątpliwości (upadłość stwierdzana jest przez sąd stosownym postanowieniem) to z likwidacją nie jest tak łatwo. Pracodawcy mogą bowiem próbować obejść ten przepis. Pomysły pracodawców próbuje dogonić orzecznictwo sądów. Dla przykładu, w jednym z orzeczeń Sąd Najwyższy wskazał, że likwidacją pracodawcy nie będzie przekazanie etatów z jednego przedsiębiorstwa do drugiej jednostki organizacyjnej, dokonane w ramach zmian organizacyjnych. Tak samo nie oznacza likwidacji pracodawcy przejęcie zakładu pracy przez innego pracodawcę.
Zakaz rozwiązywania umowy o pracę obowiązuje także w sytuacji, gdy pracownica zaszła w ciążę w okresie wypowiedzenia umowy o pracę. Z zakazu nie zwalnia przedłożenie dokumentacji potwierdzającej ciążę już po wypowiedzeniu czy rozwiązaniu umowy o pracę. Liczy się bowiem stan rzeczy istniejący w chwili wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę.
Umowa na czas nieokreślony – odwołanie od wypowiedzenia
Co powinna zrobić, pracownica gdy dowiedziała się o ciąży w okresie wypowiedzenia lub już po wręczeniu jej wypowiedzenia?
Przede wszystkim pracownica powinna zgłosić się do pracodawcy i poinformować go o tym fakcie, załączając zaświadczenie lekarskie. Pracodawca może wówczas „cofnąć” wypowiedzenie. Jeśli pracodawca nie będzie chciał cofnąć wypowiedzenia, a termin wypowiedzenia jeszcze nie minął, pracownica ma żądać uznania wypowiedzenia za bezskuteczne.
Jeżeli jednak termin wypowiedzenia już minął, pracownicy zwolnionej w okresie ciąży przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy oraz wynagrodzenie za czas pozostawiania bez pracy. W przypadku wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy przysługuje ono od chwili powiadomienia pracodawcy o ciąży.
Termin odwołania do sądu pracy wynosi wówczas co do zasady 7 dni od dowiedzenia się o ciąży, a nie od dnia doręczenia pracownicy wypowiedzenia. Sądy podchodzą jednak do tej kwestii indywidualnie. Można sobie wyobrazić taką sytuację, że pracodawca dowiedziawszy się o ciąży pracownicy, wyraża chęć cofnięcia wypowiedzenia, natomiast po upływie terminu na odwołanie zmienia zdanie. Wówczas prawdopodobnie sąd przyjmie odwołanie złożone teoretycznie po terminie. W podanym przykładzie miały miejsce bowiem niezawinione przez pracownicę przyczyny usprawiedliwiające spóźnione odwołanie.
Uznanie umowy za bezskuteczną czy przywrócenie do pracy powoduje sytuację jakby wypowiedzenie nigdy nie było złożone. Dlatego po porodzie, pracownicy przysługują wszystkie świadczenia związane ze stosunkiem pracy takie jak urlop macierzyński, rodzicielski i wychowawczy.
Umowy terminowe – przedłużenie umowy do dnia porodu
Zwolnienie pracownicy zatrudnionej na umowę na czas określony przekraczający jeden miesiąc, nie zawsze powoduje ochronę przed zwolnieniem. Jeśli do rozwiązania umowy doszłoby przed upływem trzeciego miesiąca ciąży, umowa ulegnie rozwiązaniu. Jeżeli jednak termin wypowiedzenia kończy się po upływie trzeciego miesiąca ciąży, umowa ulega przedłużeniu do dnia porodu.
Co istotne, przedłużenie umowy następuje z mocy prawa, pracownica nie musi dokonywać jakichkolwiek czynności prawnych. Musi jedynie poinformować pracodawcę o ciąży oraz przedłożyć mu zaświadczenie lekarskie, z którego będzie wynikać, że upłynął już trzeci miesiąc ciąży.
Przedłużona w ten sposób umowa rozwiązuje się z dniem porodu. Oznacza to, że pracownicy nie przysługuje prawo do urlopu macierzyńskiego ani wychowawczego. Może jednak pobierać zasiłek macierzyński.
Zwolnienie pracownicy w ciąży – rozwiązanie sprawy Pani Kasi
Co powinna zrobić Pani Kasia? W pierwszej kolejności powinna powiadomić pracodawcę, załączając zaświadczenie lekarskie.
W przypadku gdyby pracodawca nie chciał cofnąć wypowiedzenia umowy o pracę, powinna w terminie 7 dni od momentu gdy dowiedziała się, że jest w ciąży wystąpić z powództwem do sądu o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne. Roszczenie to będzie prawidłowe w tym przypadku z uwagi na okoliczność, iż nie upłynął jeszcze termin wypowiedzenia umowy o pracę.
Gdyby Pani Kasia dowiedziała się o ciąży w maju, wówczas przysługiwałoby jej roszczenie o przywrócenie do pracy wraz z wynagrodzeniem za czas pozostawania bez pracy.
Dzień dobry,
Co dzieje się z urlopem wypoczynkowym przy wypowiedzeniu umowy przez pracownicę (3mies okres wypowiedzenia) w trakcie trwania urlopu rodzicielskiego? Rozumiem, że przez te 3 miesiące nadal przebywam na zasiłku macierzyńskim, czy pracodawca powinien mi wypłacić ekwiwalent za zaległy urlop? Czy może zmusić mnie do wybrania tych dni w trakcie wypowiedzenia?
Dziękuję
Dzień dobry, jeśli przebywa Pani na urlopie rodzicielskim pracodawca nie musi zmusić Pani do urlopu wypoczynkowego. Jak najbardziej ma Pani zatem prawo do ekwiwalentu.
Witam,
W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony z 3 miesięcznym wypowiedzeniem tydzień przed upływem okresu wypowiedzenia dowiaduje się, że jestem w ciąży, co zrobić w przypadku kiedy pracodawca nie zdąży odpowiedzieć w ciągu 7 dni na moje pismo z prośbą o cofnięcie wypowiedzenia (mój pracodawca to duża firma ogólnopolska, kadry znajdują się w innym mieście). Wtedy nie mam też możliwości skierowania odwołania do Sądu Pracy, gdyż minął termin 7 dni od chwili kiedy dowiedziałam się o ciąży.
Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w okresie ciąży pracownicy. Jest Pani zatem objęta ochroną trwałości zatrudnienia od pierwszego dnia ciąży. Dla ochrony przed wypowiedzeniem w okresie ciąży nie jest istotny termin wykazania tej okoliczności lub poinformowania o tym pracodawcy, lecz wyłącznie obiektywny stan istniejący w chwili wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę.
Witam. Mam pytanie. Co mam zrobic w przypadku gdy posiadalam umowe na czas nieokreslony. Dostalam rozwiazanie umowy za porozumieniem stron 28 wrzesnia. Natomiast 13 pazdziernika okazalo sie ze jestem w 5 tygodniu ciazy. Mam zaswiadczenie usg itp. Czy pracodawca ma obowiazek mnie przywrocic do pracy?
Dzień dobry, jeśli w trakcie zawierania porozumienia rozwiązującego umowę o pracę nie wiedziała Pani o ciąży, to może Pani złożyć pracodawcy pismo zawierające oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych. Dopiero po złożeniu takiego oświadczenia pracodawca powinien przywrócić Panią do pracy, aczkolwiek oczywiście może kwestionować Pani stanowisko. Co do złożenia oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych to doradzałbym podjęcie jak najszybszych działań.
Dzień dobry. Czy jeśli mając umowę na czas określony , a termin rozwiązania tej umowy upływa po 3cim miesiącu ciąży (czyli umowa powinna przedłużyć się do dnia porodu), pracodawca może dać mi wypowiedzenie (w moim przypadku 2 tygodnie) przed terminem porodu ? W takim przypadku stracilabym prawo do zasiłku ?
Dzień dobry, pracodawca nie ma prawa rozwiązać ani wypowiedzieć umowy o pracę pracownicy w czasie ciąży. Oczywiście o ciąży należałoby uprzednio poinformować pracodawcę.
A co chroni pracodawcę przed nieuczciwą pracownicą?!dostała wypowiedzenie końcem października,okres wypowiedzenia 1miesiąc, dziś informacja o ciąży i rządanie przywrócenia na stanowisko pracy. Jaki przepis chroni pracodawcę,który z tą panią niechce mieć nic wspólnego?!!
Pracodawca zobowiązany jest stosować przepisy prawa pracy. Jeśli pracownica zaszła w ciążę po wygaśnięciu stosunku pracy, to nie może domagać się przywrócenia na uprzednio zajmowane stanowisko. Pracodawca w przypadkach opisanych w kodeksie pracy, może także zwolnić pracownicę z przyczyn dyscyplinarnych (może dokonać tego nawet w okresie ciąży).
Oczywiście, pracodawca przestrzega przepisów prawa.rozmawią z ową panią,że zwalnia ją(powinien dyscyplinarnie)ale ma dobre serce, pani jest osobą młodą więc daje jej szansę u następnego pracodawcy.w końcu miesiąc wypowiedzenia to niedługi okres czasu,pani wykorzystuje zaległy urlop,odbiera świadectwo pracy i nasze drogi się rozchodzą. Ale jednak pani jest przebiegła,”zachodzi” w ciąże na wypowiedzeniu i przy końcu roku domaga się stanowiska.nasze prawo jest niesprawiedliwe- chroni tylko przebiegłych pracowników, a pracodawca ma związane tęce!