Orzeczenie rozwodu nie zamyka wszystkich spraw pomiędzy małżonkami. Wyrok otwiera kwestie wzajemnych rozliczeń z tytułu posiadanego majątku. Kwestia ta rozwiązywana jest dopiero w toku postępowania o podział majątku wspólnego.

Ustawowy ustrój wspólności majątkowej.

Najczęściej w praktyce, spotykany jest model, w którym w czasie trwania małżeństwa między małżonkami występuje ustawowy ustrój wspólności majątkowej. Wówczas większość zgromadzonego majątku objęta jest wspólnością małżeńską. Wyjątek w tym zakresie stanowią, w szczególności rzeczy odziedziczone przez każdego z małżonków oraz darowizny. Co istotne, wspólność w stosunku do rzeczy nabytych w trakcie małżeństwa, utrzymuje się aż do jej zniesienia. Niezależnie od orzeczonego rozwodu.

Jeśli małżonkowie nie zawarli stosownej umowy, co do zasady udziały małżonków w majątku wspólnym są równe. Co więcej, nie ma tutaj znaczenia w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania zgromadzonego majątku.

Kiedy udziały nie będą równe?

Istnieją okoliczności, których zaistnienie może spowodować ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym. Zgodnie z treścią art. 43 § 2 KRiO:

Co oznacza przyczynienie się do powstania majątku? Wbrew powszechnej opinii nie chodzi wyłącznie o porównanie zarobków poszczególnych małżonków i arytmetyczne przeliczenia. Ważne jest kto ile zarabiał, ale jeszcze ważniejsze na co wydawał. Dla przykładu, sąd weźmie pod uwagę okoliczność, gdy jeden z małżonków co prawda zarabiał dużo więcej niż drugi ale zarobione pieniądze lekkomyślnie trwonił.

Co natomiast z osobami, które nie pracowały a prowadziły dom i opiekowały się dziećmi? Do stopnia przyczynienia się do powstania majątku, zalicza się również nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Kiedy można żądać ustalenia nierównych udziałów?

Zasadniczo gdy wystąpią ważne powody. Orzecznictwo sądowe wyjaśnia o jakich przypadkach tu mowa. Każdorazowo chodzi jednak o takie przypadki gdy ustalenie równych udziałów byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
W orzecznictwie wskazuje się, że ważny powód wystąpi gdy:

Podobnie ocenić należy sytuację, gdy małżonkowie pozostając w separacji faktycznej od dłuższego czasu prowadzą samodzielne gospodarstwa domowe.

Co do zasady kwestie nierównych udziałów w majątku wspólnym, sąd rozstrzyga są w postępowaniu o podział majątku wspólnego małżonków. Z żądaniem tym można również wystąpić przed wszczęciem postępowania o podział majątku wspólnego. Należy pamiętać jednak, że nie jest one już dopuszczalne po prawomocnym orzeczeniu o podziale majątku.

Zobacz więcej: https://radca-franczak.pl/2018/11/07/kontakty-z-dzieckiem-jak-przebiega-ich-ustalenie/