Wraz z wejściem w życie ostatniej nowelizacji ustawy prawo upadłościowe, konsumenci zyskali nową możliwość oddłużenia. Ustawa wprowadziła nowe rozwiązanie zwane układem w postępowaniu upadłościowym. Układ z wierzycielami w przeszłości był rozwiązaniem adresowanym tylko wobec przedsiębiorców.
Układ z wierzycielami – jak rozpocząć postępowanie układowe i kto może starać się o jego otwarcie?
Ten tryb upadłości konsumenckiej przewidziany jest dla dłużników posiadających stałe i stabilne dochody. Aby sąd zgodził się na zawarcie układu, musi bowiem dojść do przekonania, że sytuacja zawodowa dłużnika wskazuje na zdolność do pokrycia kosztów postępowania i wykonania układu. W trybie postępowania o zawarcie układu, w przeciwieństwie do upadłości konsumenckiej, dłużnik ma możliwość zachowania swojego majątku. Jego jedynym obowiązkiem będzie wykonywanie zatwierdzonego układu. Dzięki temu trybowi, dłużnik ma zatem szansę na realne zrestrukturyzowanie swoich zobowiązań. Jest to opcja bezpieczna również dla wierzycieli, gdyż nadzór nad całym procesem sprawuje sąd.
Aby móc zawrzeć układ z wierzycielami, należny złożyć do sądu „wniosek o otwarcie postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli”. Składa się go na urzędowym formularzu. Zasadniczo nie odbiega on formalnie od wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Musi jednak zawierać dodatkowe informacje tzw. wstępne propozycje układowe. Jest to deklaracja dłużnika, w jakim stopniu jest w stanie spłacić poszczególnych wierzycieli. Wraz z wnioskiem o zawarcie układu, dłużnik musi uiścić również zaliczkę na wydatki w toku postępowania. Aktualnie wynosi ona 5 148,07 zł.
Układ z wierzycielami – przebieg postępowania układowego
Jeżeli wniosek dłużnika jest sporządzony prawidłowo pod względem formalnym, sąd wyda postanowienie o otwarciu postępowania. W postanowieniu tym, sąd przydzieli dłużnikowi nadzorcę sądowego. Od tej pory, dłużnik zobowiązany jest informować nadzorcę o stanie swojego majątku. Nie może również dokonywać bez jego zgody czynności rozporządzających. W terminie 30 dni od doręczenia nadzorcy postanowienia, ma on za zadanie:
- doprecyzować propozycje układowe w porozumieniu z dłużnikiem ,
- sporządzić spis wierzytelności (w tym wierzytelności spornych),
- zwołać zgromadzenie wierzycieli w celu odbycia głosowania nad układem.
Termin zgromadzenia wierzycieli ustala nadzorca sądowy w porozumieniu z dłużnikiem. Zgromadzenie wierzycieli nie może odbyć się co do zasady jednak później niż trzy miesiące od dnia otwarcia postępowania.
Zgromadzenie wierzycieli
Zgromadzeniu wierzycieli przewodniczy nadzorca sądowy. Z przebiegu zgromadzenia wierzycieli sporządza się protokół. Powinien on zawierać treść układu oraz wymieniać wierzycieli głosujących za układem i przeciwko układowi. Prawo głosu mają Ci wierzyciele, których wierzytelności zostały umieszczone w spisie wierzytelności. Następnie nadzorca sądowy przedstawia sądowi wniosek o zatwierdzenie układu albo o umorzenie postępowania. Ma na to dwadzieścia jeden dni, od dnia zgromadzenia wierzycieli.
Zatwierdzenie układu
Układ z wierzycielami, musi zostać zatwierdzony przez sąd postanowieniem. Jeśli jest krzywdzący wobec niektórych wierzycieli to sąd ma prawo odrzucić wniosek o zatwierdzenie. Dlatego szczególnie ważnym aspektem postępowania jest wypracowanie takiego układu, który jest sprawiedliwy a jego wykonanie zaspokaja roszczenia wobec wszystkich wierzycieli.
Wykonanie układu
Układ z wierzycielami jest niczym innym jak ugodą określającą wysokość miesięcznych spłat na ich rzecz. Zawierany jest co do zasady na okres nieprzekraczający pięciu lat. W przypadku wierzytelności zabezpieczonych zastawem lub hipoteką, układ może zostać wydłużony. Dłużnik wykonuje układ za pośrednictwem nadzorcy wykonania układu. Jeśli dłużnik wykona postanowienia układu, pozostałe zadłużenie podlega umorzeniu.
Jeśli w trakcie postępowania dłużnik nie będzie wykonywał postanowień układu, sąd może umorzyć postępowanie układowe. W takim przypadku dłużnikowi pozostanie już tylko wystąpienie o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Jeśli stać nas zatem na częściową spłatę długów i chcemy zachować zgromadzony majątek, należy rozważyć zawarcie układu. Warto zauważyć, iż skutkiem otwarcia postępowania będzie zawieszenie z mocy prawa postępowań egzekucyjnych dotyczących wierzytelności objętych z mocy prawa układem. Istnieje wówczas również możliwość zawieszenia na maksymalny okres 3 miesięcy, postępowania egzekucyjnego co do wierzytelności hipotecznych.
