Będąc wspólnikiem spółki jawnej odpowiadasz za zobowiązania spółki bez ograniczenia, całym swoim majątkiem. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki jest jednak subsydiarna ze spółką oraz solidarna z pozostałymi wspólnikami.
Czym jest odpowiedzialność subsydiarna?
Odpowiedzialność wspólników spółki jawnej za jej zobowiązania ma charakter subsydiarny. Oznacza to, że wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika dopiero w wypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
Co istotne bezskuteczność egzekucji wobec spółki, nie oznacza z automatu niewypłacalności spółki. Wspólnik spółki jawnej odpowiada za zobowiązanie spółki od momentu jego powstania, a jedynie jego wyegzekwowanie jest możliwe dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2009 r., sygn. akt II CSK 411/08, Legalis nr 226032).
Bezskuteczność egzekucji z majątku spółki
Przesłanką umożliwiającą egzekucję z majątku osobistego wspólnika jest bezskuteczność egzekucji z majątku spółki. Jak wykazać taką bezskuteczność? Gdy posiadamy już tytuł egzekucyjny wobec spółki, musimy wszcząć przeciw niej postępowanie egzekucyjne. Gdy spółka nie posiada odpowiednich środków majątkowych, komornik umorzy postępowanie ze względu na niemożliwość zaspokojenia roszczenia. Mając takie postanowienie, możemy zwrócić się do sądu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi tej spółki.
W przypadku gdy nie mamy tytułu egzekucyjnego lub nie chcemy tracić czasu na prowadzenie egzekucji wobec spółki, przesłankę bezskuteczności można uznać za spełnioną gdy:
- spółka ogłosi upadłość;
- bezskutecznie zakończyła się egzekucja wobec spółki prowadzona przez innego wierzyciela;
- z wykazu majątku lub bilansu sporządzonego na żądanie wierzycieli wynika, że spółka nie ma majątku wystarczającego na pokrycie zobowiązań.
Wówczas pozwać możemy już bezpośrednio wspólników spółki jawnej. Co istotne, pozwanemu w ten sposób wspólnikowi, w toku postępowania przysługują zarzuty, które mogłaby mieć spółka wobec wierzyciela. Co to oznacza? Pozwany wspólnik może w szczególności odnosić się do istnienia zobowiązania, jego wysokości, wymagalności itd.
Ponadto pozwanemu wspólnikowi przysługują również zarzuty wynikające z wzajemnych stosunków z wierzycielem. Co to oznacza? Wspólnik może np. podnieść w toku procesu zarzut potrącenia między nim a wierzycielem.
Czym jest odpowiedzialność solidarna?
Wspólnicy spółki jawnej odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Oznacza to, że wedle naszego wyboru, przysługującej nam należności możemy w całości dochodzić od wybranego przez siebie wspólnika, jak również od kilku lub wszystkich łącznie. Co więcej, spłata części zobowiązania przez któregokolwiek ze wspólników nie zwalnia go z odpowiedzialności za pozostałą część.
Od kiedy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki?
Subsydiarna i solidarna odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki obowiązuje od momentu wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.
Co dzieje się ze zobowiązaniami zaciągniętymi wcześniej? Przed zarejestrowaniem spółki, osoby które działały w imieniu spółki, odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Nie trzeba wówczas wykazywać bezskuteczności egzekucji wobec spółki.
Co w sytuacji gdy wspólnik wystąpi ze spółki albo spółka zostanie zlikwidowana? Zarówno wystąpienie wspólnika ze spółki jawnej jak i jej likwidacja nie zwalnia go z ponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania. Dotyczy to jednak jedynie zobowiązań powstałych przed jego wystąpieniem lub likwidacją.
W przypadku upadłości spółki również nie ustaje odpowiedzialność wspólników. „Ogłoszenie upadłości spółki jawnej nie pociąga za sobą ogłoszenia upadłości jej wspólników, stąd też niewypłacalność spółki nie oznacza jednocześnie niewypłacalności wspólników, którzy dysponują osobistym majątkiem mogącym stanowić dostateczne źródło zaspokojenia zobowiązań spółki” (wyrok Sadu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2009 r., sygn. akt II CSK 411/08, Legalis nr 226032).
Podsumowanie – jaka jest odpowiedzialność wspólnika za zobowiązania spółki?
W przypadku gdy dojdzie do uruchomienia subsydiarnej odpowiedzialności wspólnika za zobowiązania spółki, jego odpowiedzialność jest:
- osobista – obejmuje cały jego majątek;
- bezpośrednia – egzekucję możemy skierować do określonego składnika majątkowego wspólnika;
- solidarna – możemy dochodzić roszczeń od wybranego przez siebie wspólnika, jak i od kilku lub wszystkich łącznie;
- nieograniczona – wspólnik nie można ograniczyć odpowiedzialności.
Czytaj więcej: https://radca-franczak.pl/2019/02/05/upadlosc-spolki-z-o.o.—odpowiedzialnosc-czlonka-zarzadu/