Kwestie pochówku uregulowane są w ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Ustawa dotyczy głównie zakładania, utrzymywania, i zamykania cmentarzy oraz elementów technicznych związanych z pochówkiem osób zmarłych. Wskazuje również kto ma prawo do grobu oraz na jakich zasadach można dysponować miejscem na cmentarzu.
Krąg osób posiadających prawo do grobu.
Co to jest prawo do grobu? Jest to uprawnienie do pochowania w danym grobie. Posiada je osoba, która podpisała z zarządcą cmentarza umowę o „rezerwację” kwatery. Ona w pierwszej kolejności decyduje o tym, kto może być pochowany w danym grobie. Problem pojawia się jednak po śmierci tej osoby.Prawo do grobu nie ma bowiem charakteru majątkowego, tylko osobisty. W praktyce oznacza to, że nie podlega ono zasadom dziedziczenia.
Co zatem dzieje się z prawem do grobu? Prawo to przysługuje wówczas w zastępstwie, najbliższym krewnym tej osoby tj.:
1. współmałżonkowi,
2. krewnym zstępnym,
3. krewnym wstępnym,
4. krewnym bocznym do 4 stopnia pokrewieństwa,
5. powinowatym w linii prostej do 1 stopnia.
Zasady dysponowania grobowcem po śmierci pierwotnego dysponenta.
Pochowanie w grobowcu kolejnej zmarłej osoby nazywa się dochówkiem. Po śmierci pierwotnego dysponenta prawa do grobu, generalnie każda z wymienionych powyżej osób może samodzielnie nim dysponować i decydować, kto ma w nim pochowany. Co do zasady, można stwierdzić, że w tym wypadku obowiązuje zasada „kto pierwszy ten lepszy”. Jednak w przypadku konfliktu, osoby te mogą również skierować sprawę do sądu. Wówczas sąd rozstrzygnie, czyich dóbr osobistych prawo do grobu dotyczy bardziej i to ta osoba będzie uprawniona do dochówku.
Skąd administrator cmentarza wie, kto jest uprawniony do dochówku?
Gdy do biura cmentarza przyjdzie ciocia zmarłego dysponenta, z prośbą o dochówek zmarłego wujka, administrator cmentarza co do zasady nie będzie miał jak sprawdzić, czy osoba ta rzeczywiście jest uprawniona do dochówku. W praktyce niektórzy zarządcy cmentarzy sprawdzają pokrewieństwo, najczęściej poprzez nałożenie obowiązku złożenia oświadczenia o pokrewieństwie. W skrajnych przypadkach, w biurach cmentarzy możemy być też poproszeni o przedłożenie świadectwa urodzenia, małżeństwa czy zgonu.
Sam w praktyce spotkałem się z kuriozalną sytuacją, gdy w rodzinnym grobie mojego klienta pochowana została obca osoba. Gdy rodzina klienta zorientowała się, że ktoś się podszył się pod któregoś z jej członków, skierowała sprawę do sądu. Czy można żądać ekshumacji takiego zmarłego? Teoretycznie tak, ale w praktyce sądy, z uwagi na cześć zmarłego nie orzekają ekshumacji a jedynie odszkodowanie.
Kiedy stracimy prawo do grobu?
W momencie, kiedy rodzina przestanie uiszczać opłaty za przedłużenie ważności grobu, zarządca cmentarza ma prawo do dokonania ekshumacji pochowanego w nim zmarłego i udostępnienia miejsca innym. Nie dzieje się to jednak od razu. Okres karencji wynosi w tym wypadku pięć lat.
Sprzedaż grobowca w świetle przepisów prawa.
Istotnym jest, że tylko nagrobek i ciało, które jest pochowane w grobie należy do rodziny. Miejsce pod grobowcem jest mieniem komunalnym. Oznacza to, że co do zasady sprzedaż miejsca na cmentarzu jest niespuszczalna. Wyjątkowo, jeżeli grób (pod którym rozumiemy nagrobek) jest pusty i przedstawia jakąś wartość majątkową, a regulamin konkretnego cmentarza na to pozwala, to nie ma przeciwwskazań prawnych co do zawarcia umowy przed notariuszem, który poświadczy przekazanie w dyspozycję osobie trzeciej miejsca pod grób.
Czytaj więcej: https://radca-franczak.pl/2019/01/03/kaucja-gwarancyjna—zabezpieczenie-roszczen-zwiazanych-z-usunieciem-wad/
Jestem dysponentem grobu zmarlej cioci ( siostry mego Dziadziusia). Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Obecnie mieszkam za granicą i nie mam w planach powrotu fo Polsk. Rozumiem, ze w żadnym przypadku nie mogę „sprzedac” prawa do pochowku innej, obcej osobie.
Dzień dobry, zgodnie z polskimi przepisami nie ma takiej możliwości.
Dysponentem grobu siostry mojej Babci był mój brat, parę lat temu dał zgodę na pochowanie w grobie swojego Teścia. Brat zmarł, niedługo później zmarła moja Mama, wydaje mi się, że teraz ja będę jego legalnym dysponentem.
Jeśli brat nie miał innej rodziny to wszystko na to wskazuje. Jednocześnie wskazuję, iż prawo do podejmowania decyzji o pochówku może należeć do szerszego grona osób. Rodzina może bowiem decydować o pochówku innych krewnych zmarłego w danym grobie. W Pana przypadku prawo do pochówku w grobie, będzie miała również rodzina teścia.
Mam wolne miejsce na cmentarzu parafialnym które jest puste nikt nie był chowany tam od dwudziestu lat ale jest opłacane i należy do mojej rodziny,czy mogę je sprzedać?
Jeżeli w grobie jest pochowana choć jedna osoba, to taka „sprzedaż” jest niedopuszczalna.
Czy można przekazać prawo do grobu lub dysponowania grobem darowizną?
Dzień dobry, prawa do dysponowania grobowcem nie można przekazać drogą umowy darowizny.
Mój dziadek jest pochowany na cmentarzu rakowieckim. Dysponentem grobu była moja mama ale umarła ( ale jest pochowana gdzie indziej). Teraz dysponentem będzie tata który z aktem zgonu mamy pojedzie tam i wykupi grób na kolejne lata. Ponieważ nie mieszkamy w Krakowie i raczej potem już nie chcemy przedłużać ważności grobu, tata zastanawia się czy może wskazać współdysponenta grobu w postaci mojej „cioci”- długoletniej koleżance mamy ale nie spokrewnionej z nami- która mieszka w Krakowie i mogłaby tam w przyszłości dochować swoją rodzinę. Czy takie coś jest możliwe? Nie chodzi tu i sprzedaż tylko o przekazanie grobu.
Od obcej osoby miałem pełnomocnictwo na wszystkie czynności prawne,po jego śmierci opłaciłem pogrzeb,miejsce na cmentarzu i skromny pomnik,czy mam prawo dochówku obcej osoby zmarłego,chodzi o włożenie urny z prochami
Dzień dobry, bez zgody rodziny osoby zmarłej moim zdaniem nie ma prawnej możliwości pochowania obcej osoby w grobowcu.
Dzień Dobry, jestem dysponentem grobu mich dziadków. Planuję przenieść prochy do innego miasta(tam gdzie mieszka cała rodzina) czy mogę zachować prawo do miejsca, i odstąpić innej wskazanej osobie?
Dzień dobry, jeśli w grobie nie będzie pochowanych innych osób, to jest to dopuszczalne.
Witam. Mam miejsce na cmentarzu po dziadkach którzy zostali tam pochowani ponad 50 lat temu. Chcę to miejsce odstąpić swojej znajomej Wiem z doświadczenia że takie rzeczy są praktykowane.Bardzo proszę o odpowiedz
Dzień dobry, kwestie odstąpienia prawa do pochówku w grobowcu winien regulować regulamin cmentarza. Proszę w pierwszej kolejności skontaktować się z zarządcą cmentarza. Musi mieć jednak Pani na uwadze fakt, iż do wyrażenia zgody na pochówek innej osoby w grobowcu może być potrzebna zgoda wszystkich żyjących zstępnych dziadków.